Hollywood vel frå øvste fjellhylle

Her får du sjå på nokre av kvalitetane som gjorde at gigantiske utanlandske filmproduksjonar valde nettopp vesle Noreg.

Besøk stader du kanskje allereie kjenner til gjennom HBO-serien Succession, Marvels Black Widow, Tom Cruise-blockbusteren Mission Impossible 7 eller James Bond-filmen No time to die.

Gøym deg bort i ein rolig fjordarm, eller opplev storhavet midt i frontruta. Du kan koma deg til topps på ein forblåst fjelltopp til fots, med klatresele eller via ein mektig gondol.

Moglegheitene er mange, men korleis finn du fram til desse stadene?

Flygande filmstjerne

Du kan reise innover fjordane frå Ålesund. Trongare blir det, brattare og brattare opp langs fjellsidene. Og så kjem du til Hellesylt.

Denne sommaren vil alles merksemd vere retta mot den vesle staden, eller rettare sagt mot ei klippe tusen høgdemeter over bygda. Det er nemleg her Tom Cruise, alias Ethan Hunt, viser sitt mest spektakulære stunt nokon sinne, når Mission Impossible 7 får premiere.

Sjølve stuntet vart sjølvsagt øvd inn og filma for ei tid tilbake. I fleire månader vart det bygd opp eit massivt stillashopp på toppen av Helsetkopen, ein velkjend stad innan basehoppmiljøet.

Ut frå Helsetkopen køyrde han på ein motorsykkel, for så å sleppe taket og gjennomføre eit basehopp derifrå. Ein haug skodelystne lokale hadde benka seg for ei uvanleg oppvising den dagen.

Blant dei som hadde møtt opp var Ole Ringdal.

Han fortel at dei var ein stor samling folk, nokre hundre meter unna filmcrewet og landingsplassen. Den dagen gjekk det helikopter opp og ned frå fjellet i skyttel. Ei nervøs stemning spreidde seg etterkvart som det nærma seg at noko skulle skje.

Kanskje filmhistoriens villaste stunt! Utført av ein av verdas største kjendisar, her på Hellesylt!

Med eitt sprang han ut frå klippa, motorsykkelen dundra ned i steinura og Ole tenkte:

– Wow, han gjorde det!

Så løyste fallskjermen seg ut. Ein enorm lette avløyste nervøsiteten som nyleg hadde prega folket i dalen.

– Vi jubla som søren! Eg spratt til og med ei champagneflaske!

I omkring to-tre veker budde Tom Cruise og teamet hans i Valldal. Han blei observert fleire stader, bland anna badande i fjorden ved hytta han budde i.

Ole, som er slaktar, møtte på Cruise ved nokre tilfeller ettersom han leverte kjøt på bestilling frå folkene i filmteamet.

– Eg var oppe på hytta og fekk selfie med Tom Cruise, og sa til han at «I am the butcher». Så svara han: «I know you are the butcher, you have the best food in the world!»

Om du skal ta turen til Hellesylt treng du sjølvsagt ikkje å dra med deg motorsykkel og fallskjerm. Men hald blikket oppover, så kanskje du oppdagar ein basehoppar som vil prøve seg på litt Tom Cruise-action!

Sjå korleis dei gjennomførte det villaste stuntet i filmhistoria. © 2023 Paramount Pictures

Diskret luksus i Valldal

Nokre fjordarmar lengre inn i landet, finn du Valldal som leier opp til Gudbrandsjuvet. Her ligg  ein etter kvart godt berømt filmyndling: Juvet Landskapshotell.

Med utemt natur og ein brølande foss like ved, ligg dei minimalistisk utforma bygga. Kontrasten utgjer eit underleg og rått nærvær som kan verka blottstilt og privat på same tid.

Hotellet vart først kjend gjennom filmen Ex Machina (2014). Science fiction-filmen har i snart ti år inspirert gjestar frå heile verda til å ta turen til Noreg, folk som har sett dei spesielle bygga og blitt freista.

"When we saw images of the remarkable architecture and setting of Juvet we got really excited — like nowhere else in the world»

– Scott Ferguson, produsent i Succession.

Nyleg vart ein episode av HBO-serien Succession spelt inn her på Juvet.

"When we saw images of the remarkable architecture and setting of Juvet we got really excited — like nowhere else in the world» – Scott Ferguson, produsent i Succession. Uttalelsen er gjort i eit intervju i Variety, og sitert på heimesida til Juvet.

Juvet er eit tydeleg eksempel kva merksemd gjennom film og TV kan gjere. Effekten brer om seg i både område og tid.

– Det var for så vidt god timing å få ei ny innspeling no, ti år etter den forrige store produksjonen, seier Knut Slinning eigar av hotellet.

– Det er jo først og fremst noregsreklame det dreier seg om. Dernest reklame for området: Valldal, Rauma, Atlanterhavsvegen. Og så er det berre nokre få av desse som ender opp med å bo ei natt på Juvet.

Med auka popularitet er hotellet stort sett fullbooka lang tid i førevegen. Utanfor sesongen finst det fleire mogelegheiter, om ein er fleksibel.

Veteranen Rauma

Vidare over fjellet frå Juvet, køyrer du dei berømte svingane ned Trollstigen imot Romsdalen. Vegen her er gjord kjend verda over takka være dei spektakulære bileta av den årlege brøytinga. Svingane er nytta i fleire produksjonar, ofte i forbindelse med såkalla transportklipp, for å illustrere noko veldig avsidesliggande. I Marvel-filmen Black Widow er scener herifrå brukt for å vise agent Natasha Romanov si strevsame ferd til butikken!

På plass nedi Åndalsnes, ser du straks Romsdalsgondolen som tar deg opp til toppen av fjellet Nesaksla. Her var også location for fleire av scenene i Succession. Både fjellandskapet og den luksuriøse restauranten Eggen har fått mykje skjermtid.

Kikar du ned frå kanten er det ikkje vanskeleg å oppdage toglinja til Raumabanen som strekk seg innover dalen. Denne togstrekninga er òg velbrukt i film. Harry Potter og Halvblodsprinsen har scener spelt inn her, og det er på taket av dette toget Tom Cruise spelte inn nokre godt dokumenterte slåstescener i forbindelse med Mission Impossible 7.

Ein roleg fjord

Også det avsidesliggande kan lokke. Eit godt eksempel på dette finn du i Hjørundfjorden og den vesle bygda Sæbø, kor Black Widow er spelt inn.

I filmen er agent Natasha Romanov (Scarlett Johansson) «off the grid», altså ho har gått i dekning. Kva funkar då betre enn å putra rundt i ei ferje i ein bortgøymd fjord på Sunnmøre?

I nokre hektiske dagar i 2019 var Sæbø fylt opp av trailerar, campingbilar og plasttelt. Det myldra av produksjonsfolk og pressefolk som ville få eit glimt av filmstjerna.

Innimellom alt dette fann du Mats Riise. Han fekk nærkontakt med heile spetakkelet då butikken han jobbar i var innspelingsstad for hovudpersonens handletur. Bilete pressa tok av Scarlett Johansson utanfor butikken har blitt populære å gjenskape for bygdas turistar.

Riise fortel at det allereie uka etter innspelinga var ei mor og ein son som hadde køyrd i sju timar for å ta bilete utanfor butikken.

Det er vanskeleg å seie om nokon kjem hit på grunn av filmen, eller om det berre er noko å artig å gjere når dei først er her. Riise latar til å tru det siste:

– Vi er ei roleg bygd i utgangspunktet. Dei som kjem hit er her for fiske og fjell, men nokre ungdommar synest kanskje besøket på Sæbø er blitt hakket meir spennande.

Frå inst i fjorden til ytst i havet

Det kan jo verke som det mest dragande med det norske landskapet er fjordar og fjell. Men også havet har filmmagi å by på.

Litt nordover og vestover i fylket, finn du nok ein av Noregs berømte vegstrekningar: Atlanterhavsvegen.

Den største produksjonen her ute var for James Bond-filmen No time to die, blant anna med den klassiske Bond-bilen Aston Martin. Spektakulære vegar for ei heftig biljakt!

Men her trengst ikkje høg fart for å kjenne på sug i magen. På dei store og små bruene mellom holmane med storhavet rett inn, må du heller jobbe med inntrykka enn å trykke inn gassen.

Filmfylket

For å nå desse destinasjonane kan du starte i kva ende du vil av fylket: Ålesund i sør, Kristiansund i nord, eller du kan reise til Molde i midten. Åndalsnes kan du til og med kome til med tog! Uansett kvar du er, vil du ikke vere langt unna ein slik stad som har tatt pusten frå både produsent og publikum!

1. Atlanterhavsvegen: James Bond og Succession
2. Åndalsnes / Rauma / Trollstigen: Succession, Harry Potter, Mission Impossible, Black Widow, Troll
3. Valldal / Gudbrandsjuvet: Succession, Ex Machina
4. Sæbø / Hjørundfjorden: Black Widow
5. Hellesylt: Mission Impossible